6 November

Sürdürülebilirlik Bilgilerinin Kamuya Açıklanmasını Ölçmek: Dünya Borsalarının Sıralaması

Revan Arkan - Emin Ali Gündez

Raporun Önsözleri

Raporun sponsorlarından çokuluslu sigorta şirketi Aviva'nın CEO'su Mark Wilson ;

Artan ulusal yaklaşımlar, aynı zamanda örtüşen ve yarışan gönüllü uluslararası standartlar ve rehberlerin farklı ülke ve piyasalarda faaliyet gösteren şirketlerin yorumlama yapmaları ve uygulamalarında zorluklara neden oldugunu belirterek, anlaşılabilir, tutarlılıkla uygulanabilir kurumsal sürdürülebilirlik raporlaması konusunda global bir görev ile ve global olarak koordine edilen bir yaklaşıma belirgin bir gereksinim olduğunu belirtmekte, Geçmişte IOSCO (Uluslarası Sermaye Piyasası Kurulları Organizasyonu)’nun daha önce benzer konularda verimli müdahelelerde bulunduğundan bahisle raporlama konusunda da global bir çözüm için benzer bir destek müdahelesine gereksinim olduğuna vurgu yapmaktadır.

International Integrated Reporting Council CEO’su  Paul Druckman ;

Raporlamanın davranışları etkilediğini bildiğimizi, bu nedenle kurumsal raporlamının finansal istikrar ve sürdürülebilirlik için uzun dönemli deger yaratımına odaklanan davranışları desteklemesi gerektiğini söylerken,  Güney Afrika, Singapur, Birleşik Krallık, Malezya, Japonya, Avustralya ve Hollanda da gibi çok farklı piyasalarda uzun dönemli deger yaratımının anlaşılmasına ve gerekli şartlarının saglanmasına odaklanan kurumsal yönetim ve raporlama ilkeleri ile birlikte   yatırım kuralları içerisine yerleştirilmekte olan “stewardship”kavramının doguşunu görmekte olduğumuzu belirtmektedir.

Standard & Poor’s Ratings Services  Başkanı Neeraj Sahai;

Son dönemde gerçekleştirilen sürdürülebilirlik raporlamalarından örnekler vererek, bu raporlamaların şirketler ve yatırımcılar tarafından sürdürülebilirlik esaslı risklerin  kurumsal performans ve değer bakımından önemliliğinin artan ölçüde kabulünün bir işareti olarak algılanması gerektiğini  söylemekte ve tecrübelerine göre daha fazla şeffaflıktan yatırımcıların faydalanacağını, bununda sermayenin daha etkin dağılımı ile bütün ekonominin yararına sonuç vereceğini belirtmektedir.

Rapor

Corporate Knights Capital  bu raporunda da ilk iki raporunda oldugu gibi borsaları işlem gören şirketlerinin, ilk nesil (enerji kullanımı, GHG, iş kazası,ücret politikası, atık yönetimi, su kullanımı) göstergeleri ile ilgili  kamuyu açıklama uygulamaları  üzerinden sıralayarak, sürdürülebilirlik çalışmalarının  kamuyu aydınlatma trendlerini analiz etmeye çalışmıştır.

Raporda kullanılan metodoloji

Analiz Birimi; 68,022 adet işlem gören şirket ile yola çıkılmış, 1 Temmuz 2014 itibariyle piyasa degeri US$ 2 Milyar üstü eşik degeri kullanılarak 4,609 şirket sayısına ulaşılmıştır.

Kümelendirme; İstatistiki anlamlılık için eşik degeri aşan enaz 10 ve üstü sayıda borsa analize dahil edilmiş, bu şekilde borsa sayısı 82’ den 46 ‘ya indirilmiştir.

Sıralama modeli; Üç ölçü kullanılmıştır,

i)Kamuya Açıklama Puanı ( %50 agırlık)- 2012 yılında ilk nesil yedi göstergeyi açıklama puanı, her göstergeye eşit agırlık.

ii)Kamuya Açıklamada Büyüme Puanı  ( %20 agırlık)-2008-2012 arasında i’deki büyüme puanı

iii)Kamuya Açıklama Hızı (%30 agırlık) -Mali yıl sonundan itibaren açıklama hızına ilişkin puan.

Kamuya açıklama hızı puanı verilemeyen borsalarda, Kamuya Açıklama Puanına % 70, Kamuya Açıklamada Büyüme Puanına % 30 agırlık verilerek sıralama yapılmıştır. 

Kamuya Açıklama  toplam puanlara göre  bakış

Borsada kote olan şirketlerin bilgi paylaşma derecelerini değerlendiren raporda, Helsinki en fazla bilgi paylaşılan borsayken, hemen arkasından Amsterdam'ın Euronext borsası ve Johannesburg geliyor. Londra 9. sırada, bunlara karşın New York Borsası ve NASDAQ küresel sıralamanın en sonlarına yakın 34. ve 39. sıralarda yer alıyorlar. En kötü performans gösteren Suudi Arabistan, Varşova, Katar, Kuveyt Borsaları ardından  Lima borsası en sonda ve 46. sırada yer almıştır. 

Borsa İstanbul bu yılki sıralamada en çok sıra atlayan borsa olmuştur. 21. sıradan 11. sıraya yükselen Borsa İstanbul’un katettiği bu gelişme süphesiz ki, diğer bir çok faktörün yanı sıra, menkul kıymetler kural koyucusunun son dönemdeki kamuyu aydınlatma kuralları ile saglanmıştır .
Gelişmekte olan piyasalar arasından Filipinler ilk nesil göstergeleri raporlamaya en hızlı alışan borsa olarak görünmekteyken, Çin’in Shanghai ve Shenzen borsaları dünyanın en hızlı sürdürülebilirlik raporlaması yapan şirketlerine ev sahipliği yapmaktadırlar.
Sektörlere bakıldığında maden şirketleri temel konularda (enerji, emisyonlar, kaza oranları, atık ve su) en çok bilgi paylaşan sektörken, finans sektörü en geriden gelmektedir.
Kamuya Açıklama puanlarına göre ilk on borsa



En çok sürdürülebilirlik verisini kamuya açıklayan şirketlerin bulunduğu borsaların gösterildiği yukarıdaki taboya baktığımızda ilk onda Helsinki, Euronext Londra, BME İspanya, Kopenhag, Euronext Paris, Atina, Londra (LSE), Johannesburg , Euronext Amsterdam, Stockholm gibi gelişmiş ülkelerin önden geldiğini görüyoruz. Bu listedeki tek gelişmekte olan piyasa Güney Afrika Johannesburg Borsası olarak aradan sıyrılmaktadır. Johannesburg’un bu özel durumu G. Afrikada farklı sektörlerdeki kurumsal sürdürülebilirlige ilişkin kamuıyu bilgilendirmeyi destekleyen şartların var olmasından, esas olarak da Johannesburg Borsasının Borsa Kotuna Alma Kurallarını “uy ya da açıklama yap” uygulaması ile “South Africa’s King Code of Governance(King III)”ile uyumlaştırmasından kaynaklanmaktadır.  

Kamuya Açıklamada Büyüme Puanı En Hızlı Yükselen 10 Borsa



Kamuya Açıklamada Büyüme Puanı açısından borsalara baktığımızda Filipinler, Kolombiya, İstanbul, Malezya, Bangkok, Singapur, Tayvan, Tel Aviv, Meksika, Shanghai borsalarını görüyoruz. Dikkat çeken husus 10 borsada 8’i gelişmekte olan ülkelerdeki borsalardan oluşmaktadır. Bu tablo gelişmekte olan piyasaların gelişmiş ekonomileri takip ettiğini ve sürdürülebilirlik ile ilgili gelişmiş ülkelerle aralarındaki  açığı büyük bir hızla kapattığını gösteriyor.

Sürdürülebilirlik Bilgilrinin Kamuya açıklanması ile ilgili öneriler

Politika yapıcılar borsalarda işlem gören şirketlerin sürdürülebilirlik göstergelerini ölçümlemeleri ve açıklamalarını teşvik edici politikalar geliştirmelidirler.

Finansal ve sürdürülebilirlik raporlaması arasındaki zamansal gecikmeyi azaltacak tedbirler alınmalıdır.

Dünyadaki en büyük üç sürdürülebilirlik standartları üreticileri Carbon Disclosure Project (CDP), Global Reporting Initiative (GRI) ve Sustainability Accounting Standards Board (SASB) sürdürülebilirlik metodoloji ve rehber ilkelerini uyumlaştırmalıdırlar.

Borsalar işlem gören şirketlerin raporlamaları ile  ilgili çalışmalar yapmalı ve bu çalışmalar, borsalarda kota alma kurallarına sürdürülebilirlikle ilgili kamuyu aydınlatma  standartlarının  dahil edilmesi için daha ileri yaklaşımlara dönüştürülmelidir.

Raporu buradan indirebilirsiniz. 

PAYLAŞ: